اَزْ حَمْدِێ خُدَا دِڭِمْ لِسَرْ نِعْمَتِێ وِي وُ صَلَاةُ و سَلَامْ تِينِمْ لِسَرْ حَبِيبِێ وِي.
اَبُو هُرَيْرَه خَبَرْدَا يَه ڭُو بِهِيسْتِيَه پَيْغَمْبَرْ ﷺ دِگُوتْ: دِبَنِي اِسْرَائِيلِيَا دَه سِێ كَسِێ ڭُو : يَكْ بَلَكْ (بَلَكْ بِعَرَبِي بَرَصْ: سِپِيتَايِيكِيَه لِدَرْڤَايِێ لَاشِێ اِنْسَانْ خُويَا دِبَه. مُنْجِدْ دِبِێژَه: نَخَوشِيكِيَه دِتَمَامِێ جِسْمِێ اِنْسَانْ دَه چَرْمِێ سِپِي چِێ دِڭَه، دِنَخَوشْ دَه دِبَه سَبَبِێ خُرَكَا بِاَذْيَتْ). يَكْ كَچَلْ (سَرِێ وِي بِقَمُوشِكْ) وُ يَكْ ژِي حَافِظْ (ڭُۆرْ) هَبُونْ. خُدِێ تَعَالَى خَوسْتْ ڭُو وَانْ اِمْتِحَانْ بِڭَه ، يَانِي وُسَا تَقْدِيرْ ڭِرِبُو دِعِلْمَێ خَويِي اَزَلِي دَه. خُدَا مِلْيَاكَتِكْ شَانْدَه جَمْ وَانْ. مِلْيَاكَتْ هَاتْ جَمْ اِێ بَلَكْ، ژِێڕَه گُۆتْ: چِه تِشْتْ لِبَرْ دِلِێ تَه شِيرِينْتِرَه؟ بَلَكُۆ گُۆتْ : ڕَنْگِكْ خَوشِكُ و چَرْمِكْ خَوشِكْ؛ اِنْسَانْ ژِمِنْ بِێزِي دِڭِنْ ، ژِمِنْ دِكَرِهِينِنْ. پَيْغَمْبَرْ ﷺ گُۆتْ: مِلْيَاكَتْ دَسْتِێ خَوه دِسَرْ لَاشِێ وِي دَه بِرْ آٰنِي، اَوْ نَخَوشِي ژِێ چُو، ڕَنْگِكْ خَوشِكُ و چَرْمِكْ خَوشِكْ خُدَا دَايِێ. مِلْيَاكَتْ گُۆتْ : كِيژَانْ مَالْ لِبَرْ دِلِێ تَه شِيرِينْتِرَه؟ گُۆتْ: دَڤَه يَانْ دَوَارْ – ڕَاوِي شُبْهَه ڭِرِيَه دِڤِيَا دَه،اِێ بَلَكُ و اِێ كَچَلْ يَكِي ژِوَانْ گُۆتِيَه دَڤَه، يَكِي ژِي گُۆتِيَه دَوَارْ – دَڤَەكَا مِێ يَا آٰڤِسْ دَايِێ، ژِوَقْتَا ڭُو نِێرِێ وِێ ڕَابُو يَه سَرْ دَهْ مَهْ دِسَرْ آٰڤِسْبُونَا وِى دَه بُهُرِيَه، ژِقَنْجْتِرِێ مَالَا يَه. مِلْيَاكَتْ ژِێڕَه گُوتْ: ژِتَەڕَه مُبَارَكْ بَه. مِلْيَاكَتْ هَاتْ بَا اِێ كَچَلُ و ژِێڕَه گُۆتْ: چِه تِشْتْ بَالْ تَەڤَه شِيرِينْ تِرَه؟ كَچَلْ گُۆتْ: پُۆڕِێ خَوشِكْ، بِرَا گُڕِيبُونِى ژِمِنْ هَڕَه ، اِنْسَانْ ژِمِنْ بِێزِي دِڭِنْ دِكَرِهِينِنْ. پَيْغَمْبَرْ ﷺ گُۆتْ: مِلْيَاكَتْ دَسْتِێ خَوه تِێ دَا وُ گُڕِيبُونِي چُو، مُوِينْ خَوشِكْ خُدَا دَايِێ. مِلْيَاكَتْ گُۆتْ: كِيژَانْ مَالْ ژِتَەڕَه شِيرِينْتِرَه؟ كَچَلْ گُۆتْ: دَوَارْ. پَيْغَمْبَرْ ﷺ گُۆتْ: مِلْيَاكَتْ چِێلَكِكْ آٰڤِسْ دَايِى وُ گُۆتْ : مُبَارَكْ بَه ژِتَەڕَه. هَاتْ بَا اِێ حَافِظُ و گُۆتْ: چِه تِشْتْ ژِتَەڕَه شِيرِينْتِرَه؟ حَافِظْ گُۆتْ: خُدَا ڕُۆنَايَا چَاڤِێ مِنْ بِدَانَا مِنْ، مِنْ پِێ اِنْسَانَا بِدِيتَانَا. پَيْغَمْبَرْ ﷺ گُۆتْ: مِلْيَاكَتْ دَسْتِێ خَوه دِسَرْ چَاڤِێ وِي دَه بِرُ و آٰنِي، خُدِێ تَعَالَى ڕُۆنْڭَايَا چَاڤِێ وِي لِێ زِڤِڕَانْدْ. مِلْيَاكَتْ گُۆتْ: كِيژَانْ مَالْ ژِتَەڕَه شِيرِينْتِرَه؟ حَافِظْ گُۆتْ: پَزْ. مِلْيَاكَتْ مِێشِنِكْ ڭُو دِێ بُو، بَرْخِكَا وِێ هَبُو دَايِێ. دَوَارُ و دَڤَه زَانْ، مِێشِنْ ژِي بُو خُدِي بَرْخْ، زَا، ژِبَلَكُۆ ڕَه نَوَالِكْ دَڤَه چِێ بُو، ژِكَچَلُۆ ڕَه نَوَالِكْ دَوَارْ چِێ بُو، ژِاَڤِێ حَافِظْ ڕَه ژِي نَوَالِكْ پَزْ چِێ بُو. پَاشِى (ڭُو وَقْتَا اِمْتِحَانِێ هَاتْ) مِلْيَاكَتْ هَاتْ بَا اِێ بَلَكْ دِشَكْلُ و دِرُوڤِێ وِيِێ ڭُو بَرِێ لِسَرْ بُو وَقْتَا پِێڕَه جِڤِيَا بُو اَوْ ژِي بَلَكْ بُو. (يَانِي خَوه خِسْتَه شِكْلِێ اِنْسَانِێنْ بَلَكْ)؛ ژِبُۆ ڭُو بِێهتِرْ ڭَارِبَه دِعَلَيْهَا وِي دَه دَلِيلْ بِينَه اُۆ گُوتْ: اَزْ زِلَامِكْ بَلَنْگَازِمْ، ڕِيوِي مَه، وَانْ سَبَبِێنْ ڭُو مِنْ قَطْعَا وَانْ دِڭِرْ دِخَوسْتِنَا ڕِزِقْدَه قَدِيَانْ، حِيلَه ژِمِنْ ڕَه نَەمَانْ. (يَانِي قَاوَتْ دِمِنْ دَه نَەمَايَه اَزْ بِخَبِتِمْ، ذِهْنِێ مِنْ ژِي نَەمَايَه). ڕِيِێنْ بِلِنْدِي سَرِێ چِيَايَا اَزْ شَرْپَزَه ڭِرِمْ، اِيرُۆ گِهِيشْتِنْ ڭُو هَبَه (ژِبُۆ ڭُو اَزْ بِگْهِيژِمْ جِهِێ خَوه) بِخُدَا يَه پَاشِێ ژِي بِتَه يَه، بِخَاتِرِێ وِي كَسِێ ڭُو ڤِي ڕَنْگِێ خَوشِكُ و جِلْدِێ خَوشِكُ و مَالْ دَايَه تَه، دَڤَەكِي اَزْ ژِتَه دِخَوازِمْ ڭُو اَزْ پِێ خَوه بِگْهِينِمْ مُرَادَا خَوه. زِلَامْ گُوتْ: حَقِێنْ كَسَانْ پُڕِنْ . مِلْيَاكَتْ گُۆتْ : وَكَه ڭُو اَزْ تَه نَاسْ دِڭِمْ، تُو بَرِێ نَه بَلَكْ بُويْ؟ اِنْسَانَا ژِتَه بِيزِي دِڭِرْ (دِكَرِهَانْدْ)، تُو بَرِى نَه فَقِيرْ بُويْ؟ خُدَا مَالْ دَاتَه. زِلَامْ گُوتْ: مِنْ اَڤْ عِزَّتُ و شَرَفْ ژِمَزِنَا وُ مَزِنَا گِرْتِيَه وُ اَڤْ مَالْ ژِوَانْ وِێرِثَانْدِيَه. (يَانِي بَاڤُ و ڭَالِێ مِنْ خُدِي مَالْ بُونْ). مِلْيَاكَتْ گُۆتْ: اَگَرْ تُو ڤِڕَكْ بِي (دَرَوَا دِڭِي) خُدِێ تَعَالَى تَه وَڕْگَڕِينَه حَالِێ بَرِێ . مِلْيَاكَتْ هَاتْ بَا اِێ كَچَلْ، دِشِكْلُ و دِرُوڤِێ وِي دَه، ژِوِي ڕَه ژِي گُۆتْ وَانْ تِشْتِێ ڭُو ژِبَلَكُۆ ڕَه گُۆتِبُو. كَچَلُۆ ژِي لِێ زِڤِڕَانْدْ تِشْتِێ ڭُو بَلَكُۆ لِێ زِڤِڕَانْدِبُو، گُۆتِبُو (وِي ژِي حَالِێ خَويِي بَرِێ لِخَوه دَانَانِي). مِلْيَاكَتْ گُۆتْ : اَگَرْ تُو ڤِڕَكْ بِي (دَرَوَا دِڭِي) خُدِێ تَعَالَى تَه وَڕْگَڕِينَه حَالِێ بَرِێ. هَاتْ بَا اِێ حَافِظْ دِدِرُوڤِێ وِيِي بَرِێ دَه اُۆ گُۆتْ: اَزْ زِلَامِكْ بَلَنْگَازِمْ، ڕِێوِي مَه، وَانْ سَبَبِێنْ ڭُو مِنْ قَطْعَا وَانْ دِڭِرْ دِخَوسْتِنَا ڕِزِقْ دَه قَدِيَانْ، اِيرُۆ گِهِيشْتِنْ (ژِبُۆ ڭُو اَزْ بِگْهِيژِمْ جِهِێ خَوه) ڭُو هَبَه بِخُدَا يَه پَاشِێ ژِي بِتَه يَه، بِخَاتِرِێ وِي كَسِێ ڭُو ڕُونْڭَايَا چَاڤێ تَه لِتَه ڤَگَڕَانْدِيَه، اَزْ بَرْخَكِي ژِتَه دِخَوازِمْ ڭُو اَزْ پِێ بِگْهِيژِمْ سَفَرَا خَوه. زِلَامْ (تَصْدِيقَا وِي ڭِرُ و) گُۆتْ: (بَلِێ) اَزْ بَرِێ ڭُۆرْ بُومْ، خُدَا نُورَا چَاڤِێ مِنْ لِمِنْ ڤَگَڕَانْدْ، اَزْ خِزَانْ بُومْ؛ خُدَا مِنْ دَوْلَمَنْدْ ڭِرْ ، بِگْرَه هَرْچِي تِشْتِێ ڭُو تُو دِخَوازِي، وَاللّٰهِ اَزْ اِيرُۆ مَنْعَا تَه نَاڭِمْ ژِتِشْتِێ ڭُو تُو ژِبُۆ خُدِێ هِلْگِرِي ، اَزْ پَسْنِێ تَه نَادِمْ تُو تِشْتْكِي (لِپَيْ خَوه ژِمِنْ ڕَه) بِهِێلِي؛ ژِتِشْتِێ تُو مُحْتَاجْ بِي بَالْ مَالِێ مِنْ ڤَه، اَزْ زَحْمَتِيِێ نَادِمْ تَه لِسَرْ زِڤْڕَانْدِنَا تِشْكِي تُو دِخَوازِي يَانْ ژِي دِگْرِي ، اَزْ مِنَّتِێ لِتَه نَاڭِمْ. مِلْيَاكَتْ گُۆتْ: مَالِێ خَوه بِگْرَه، اَڤْ تِشْتْ آٰنْجَاغْ ژِبُۆ اِمْتِحَانَا وَه بُو، هُونْ هَاتِنْ اِمْتِحَانْڭِرِنْ، خُدَا مُحَقَّقْ ژِتَه ڕَاظِي بُو يَه وُ ژِهَرْدُو هَڤَالِێنْ تَه غَيِيدِ يَه.
كَرْمَانِي گُۆتِيَه: نَتِيجَا ڤِێ يَا اَڤَه: خُويِێ كَسِێ ڭُۆرْ (طَبْعِێ وِي) ژخُويِێ هَرْدُو هَڤَالِێنْ وِي بِێهتِرْ ڕَاسْتْ بُو؛ لَوْرَا اِێشَا بَرَصِێ (بَلَكِي) نَخَوشِيكِي يَه ژِخَرَابُونَا خُويِێ اِنْسَانُ و ڭِێمَاسِيَا طَبِعْ چِێ دِبَه، كَچَلِي ژِي وُسَا يَه، لِێ عَمَاتِي يَانِي ڭُۆرْبُونِي نَه وُسَايَه؛ لَوْرَا ڭُۆرْبُونِي نَاڭَه لَازِمِى خَوه ڭُو ژِطَبْعِێ خَرَابْ هَاتِبَه مَيْدَانِێ، بَلْكِي ژِتِشْكِي دَرْڤَايِێ طَبِعْ چِێ دِبَه؛ ژِبَرْ ڤِێ يَكِێ خُويِێ كَسِێ ڭُۆرْ خَوشْ بُو وُ خُويِێ هَرْدُوِێ دِي خَرَابْ بُو.
دِحَدِيثِێ دَه وُهَا هَاتِيَه : جَائِزَه نَاڤْهِلْدَانَا (ذِكِرْڭِرِنَا) تِشْتِێ ڭُو اِتِّفَاقْ لِسَرْ هَيَه ڭُو ڤَايَه دَرْبَاسْ بُويَه وُ بُهُرِيَه (وَكَه مَسْئَلَا ڤَانْ هَرْسِيَا)؛ ژِبُۆ كَسِێ ڭُو گُهْدَارْ دِڭَه عِبْرَتَا بِگْرَه اُۆ ڤِێ يَا نَابَه غِيبَةْ دَرْ حَقِێ وَانْ دَه، سِڕِێ ڭُو نَاڤِێ وَانْ هَاتِيَه تَرِكَانْدِنْ دِبَه ڭُو اَڤْ بَه. (هَاتَه زَانِينْ دَمَا نَاڤْ وَرَه تَرِكَانْدِنْ غِيبَةْ جَائِزْ دِبَه).
بَيَانْ نَەبُويَه پِشْتِي وِي قَاسِي (كَا چِبُو يَه بِوَانْ). اَوْ تِشْتِێ ڭُو خُيَا يَه حَالِێ وَانِي دِنَاڤْ وَانْ دَه هَاتَه مَيْدَانِێ چَوَا ڭُو مِلْيَاكَتْ گُۆتِبُو، (يَانِي حَافِظْ دِاِمْتِحَانَا خَوه دَه كَارْ ڭِرُ و بِسَرْ كَتْ، بَلَكُۆ وْ كَچَلُۆ خِسَارُ و زِيَانْ ڭِرِنْ).
دِڤِێ حَدِيثِێ دَه خَوڤَگِرْتِنَا ژِنَانْڭُۆرِيَا نِعْمَتَا وْ تِشْڭِرِنَا (تَشْوِيقْڭِرِنَا) دِشِێكِرَانْدِنَا نِعْمَتَا وْ اِعْتِرَافْڭِرِنَا بِوَانُ و حَمْدْڭِرِنَا خُدَا لِسَرْ وَانْ دِدَه زَانِينْ، اُۆ تِێدَه فَضْلَا صَدَقِێ وْ تَشْوِيقَا لِسَرْ نَرْمَايَا بِظَعِيفَا وْ اِكْرَامَا وَانُ و گِهَانْدِنَا وَانْ بَالْ جِهِێ وَانْ ڤَه هَيَه، اُۆ تِێدَه پَارِێزْتِنَا ژِچِڭُوزِي يِێ (طَمَعِي) هَيَه؛ لَوْرَا چِڭُوزِي حَمْلَا خَويِێ خَوه دِڭَه لِسَرْ ڤِڕَا وْ لِسَرْ اِنْكَارْڭِرِنَا نِعْمَتِێ خُدِێ تَعَالَى.
تَنْبِيهْ: اَڤْ حِكَايَتْ بِتَنِێ نَه ڕِوَايَتَا اَبُو هُرَيْرَه يَه، بَلْكِي ژِ«فَتْحُ الْبَارِيَا» اِبْنُ حَجَرْ – شَرْحَا صَحِيحَا بُخَارِي – ژِي تِێدَه گَلَكْ نَقْلُ و ڕِوَايَتْ هَنَه.
وَصَلَّى الله عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ تَسْلِيمًا كَثِيرًا، وَالْحَمْدُ لله رَبِّ الْعَالَمِينَ